Geneza Natury 2000
Sieć obszarów chronionych Natura 2000 była następstwem realizacji zobowiązań, jakie nakładała na kraje Unii Europejskiej Konwencja o różnorodności biologicznej tak zwana Konwencja z Rio podpisana w 1992 r. Podstawą prawną wdrożenia sieci Natura 2000 w UE stała się Dyrektywa 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory oraz znowelizowana Dyrektywa 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków. W Polsce obszary Natura 2000 zostały utworzone na mocy traktatu Ateńskiego z 16 kwietnia 2003 r., stanowiącego jednocześnie podstawę prawną przystąpienia Polski i dziewięciu innych krajów europejskich do Unii Europejskiej. Zapisy Dyrektyw Europejskich na mocy, których funkcjonują i są wyznaczane obszary ochronne zostały zaimplementowane do polskiego prawa na mocy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Przygotowania Polski do wprowadzenia sieci Natura 2000 zostały zapoczątkowane na kilka lat przed przystąpieniem do wspólnoty europejskiej. Końcem lat dziewięćdziesiątych zostały przygotowane analizy siedlisk i gatunków, które będą wymagały ochrony w sieci Natura 2000. W 2001 roku opublikowana została „Koncepcja Sieci Natura 2000 w Polsce”, którą opracowali Eksperci z Centrum Informacji o Środowisku i Instytutu Ochrony Przyrody w Krakowie. W dokumencie znajdowały się wykazy lokalizacje siedlisk i listy gatunków oraz proponowane formy ochrony w ramach sieci Natura 2000.
|
Czy wiesz, że: Sieć Natura 2000 w UE liczy 27 384 obszarów zajmujących 318 133 km2 powierzchni morskiej i 788 476 km2 lądów (stan na styczeń 2015 r.). |
Zaproponowane obszary zajmowały łącznie ok. 13,5% powierzchni kraju. W kolejnych latach koncepcję obszarów ochronnych rozwijała Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska przy współudziale Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie, Zakładu Ornitologii PAN w Gdańsku oraz Centrum GRID w Warszawie. Z uwagi na krótki czas przygotowania opracowania prace oparte były na głównie na publikacjach, dokumentacjach i wiedzy przyrodników. Prace nie obejmowały powszechnej inwentaryzacji siedlisk i gatunków chronionych. W roku 2004 przeprowadzono przyśpieszone konsultacje społeczne zaproponowanych obszarów w ramach koncepcji sieci Natura 2000 w Polsce w czasie, których samorządy powszechnie oprotestowały przedstawione propozycje. Swoje zastrzeżenia zgłosił także między innymi Departament Wodny Ministerstwa Środowiska oraz Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych. W wyniku sporów i kontrowersji, jakie narosły wokół projektu sieci Natura 2000 w Polsce w maju 2004 rząd polski przekazał Komisji Europejskiej znacznie okrojoną w stosunku do projektu koncepcję sieci obszarów siedliskowych Natura 2000. W lipcu 2004 ukazało się rozporządzenie wyznaczające i inicjujące obszary Natura 2000 w Polsce.
|
Czy wiesz, że: Siedliska chronione w Polsce w ramach sieci Natura 2000 obejmują około 20% powierzchni naszego kraju. Zajmują one 61 165 km2 powierzchni lądowej oraz 7 236 km2 powierzchni morskiej. |
Źródła:
Krzysztof Ziarnek, Danuta Piątkowska (red.): Europejska sieć ekologiczna Natura 2000 w województwie zachodniopomorskim.
Mróz W., Perzanowska J.: Dyrektywa siedliskowa: siedliska o znaczeniu europejskim w Polsce Chrońmy Przyrodę Ojczystą.
